CRI – Współczynnik oddawania barw
Na co ma wpływ CRI i jakie są jego standardowe wartości? Czy kolor oświetlanych przedmiotów zawsze będzie wyglądał tak samo niezależnie od tego, jakie wybierzemy źródło światła? Zapoznaj się z poniższym artykułem, aby znając już te parametry, prawidłowo dobrać odpowiednie oprawy do odpowiednich zadań
Co to jest i dlaczego jest tak ważny
Współczynnik oddawania barw to parametr wskazujący, w jakim stopniu, w skali od 1 do 100, źródło światła oddaje faktyczny kolor oświetlanych przedmiotów.
W katalogach angielsko języcznych parametr ten określany jest jako Colour Rendering Index albo CRI
Mówiąc prostym językiem, współczynnik CRI odpowiada za to, czy kolor oświetlanych przedmiotów (mebli, ścian, itp.) będzie taki sam albo bardzo zbliżony do ich naturalnego koloru, wynikającego z oświetlenia światłem słonecznym.
Chociaż obecnie już prawie nikt nie używa klasycznych żarówek, głównie ze względu na bardzo wysokie zużycie energii, to w jednym aspekcie biją one na głowę wszystkich swoich następców. Żarówka emituje światło o charakterystyce zbliżonej do światła naturalnego, a gdy przepuścimy ją przez pryzmat, uzyskamy pełne spektrum kolorów.
Z tego właśnie względu światło emitowane przez lampę wyposażoną w źródło żarowe, stanowi punkt odniesienia dla pozostałych źródeł światła, a współczynnik CRI wynosi 100, co jest wartością maksymalną.
Gdy rozwój technologii źródeł światła szedł pełną parą, ludzie zaczęli dostrzegać, że kolory przedmiotów oświetlanych przez „żarówki energooszczędne” czy LED’y wyglądały nieco inaczej.
To było pretekstem do stworzenia współczynnika, który określałby jak dane źródło światła zbliżone jest swoją charakterystyką do światła naturalnego słonecznego.
Dlaczego jest to takie ważne ?
Przypuśćmy, że Twój Klient zainwestował w markową sofę. W sklepie prezentowała się doskonale, ponieważ była oświetlona światłem naturalnym, padającym przez szklaną witrynę. Po przyjeździe do domu i włączeniu światła Klient stwierdza, że to nie jest ta sama sofa, którą kupował. Jej kolor jest zupełnie inny, a sama sofa wydaje się jakby była wypłowiała. To, jak dalej może się potoczyć ta historia, pozostawiam już Waszej praktyce.
Winowajcą zaistniałej sytuacji jest zastosowanie niskiej jakości oświetlenie w domu Klienta, które charakteryzuje się niskim współczynnikiem oddawania barw CRI 80 i mniej.
Standardowe wartości CRI
- CRI 100 – Takim współczynnikiem charakteryzują się tradycyjne źródła żarowe (żarówki) oraz halogeny. Oczywiście taki parametr ma również światło naturalne.
- CRI 97-98 – Współczynnikiem o takiej wartości mogą się pochwalić oprawy oświetleniowe wykorzystujące diody LED, przeznaczone do oświetlanie chociażby dzieł sztuki. Oprawy z takim współczynnikiem są zazwyczaj znacznie droższe i używamy ich wszędzie tam, gdzie bardzo zależy nam na zachowaniu „prawdziwych” kolorów oświetlanych przedmiotów.
- CRI 90 – Jest to aktualnie standardowa wysokość współczynnika CRI spotykana w oprawach znanych i renomowanych producentów. Jeśli zależy nam na zachowaniu naturalnych kolorów we wnętrzu, jednocześnie nie wydając na to fortuny, to oprawy z takim CRI są najlepszym rozwiązaniem.
- CRI 80 – Takim współczynnikiem charakteryzowały się źródła LED, które były standardem jeszcze kilka lat temu. Prawie wszystkie świetlówki kompaktowe i świetlówki liniowe oraz zdecydowana większość tzw. „żarówek ledowych”, posiadają takie właśnie CRI. Zbliżonym parametrem charakteryzują się również paski LED. Jest to absolutne minimum do wnętrz, gdzie barwy mają znaczenie.
- BRAK CRI – Jeśli nie możecie w katalogu znaleźć informacji na temat współczynnika CRI może to oznaczać, że producent nie chce się chwalić tym parametrem. W praktyce oznacza to, że są to wartości równe lub niższe CRI=70. Musimy liczyć się z tym, że oświetlane takim światłem przedmioty będą znacznie różnić się kolorem w ciągu dnia, kiedy oświetlane są światłem naturalnym, a inaczej wieczorem, gdy włączymy światło. Osobiście odradzamy zakup tego typu opraw.
Trochę teorii …
Gdy rozwój sztucznie generowanego oświetlenia szedł pełną parą, ludzie zaczęli dostrzegać, że kolory przedmiotów w mieszkaniach zaczęły wyglądać nieco inaczej. Jest to istotny parametr, ponieważ światło może w znacznym stopniu zniekształcić kolor rzeczy. Przypuśćmy, że twój klient zainwestował w kanapę. W sklepie prezentowała się doskonale. Jednak, jeżeli w domu posiada oprawę oświetleniową ze współczynnikiem poniżej 80, kolor kanapy może być inny niż ten, który klient widział w sklepie. Radzimy wybierać oprawy oświetleniowe z CRI wynoszącym powyżej 90. W przypadku tanich opraw współczynnik może w ogóle nie być podany; odradzamy zakupu takich opraw oświetleniowych.
CRI 95 – 3000 K
CRI 90 – 4000 K
CRI 80 – 4000 K
