HCL – Human Centric Lighting
Podejście, o którym chcę wam dziś opowiedzieć to Human Centric Lighting, czyli projektowanie oświetlenia skoncentrowanego na potrzebach człowieka.
Sednem HCL jest jak najlepsze odwzorowanie naturalnych warunków świetlnych. Opiera się ono na badaniach, w ramach których analizowano wpływ światła na nasze zdrowie i naszą psychikę. Ma to szczególnie duże znaczenie, gdy pomyślimy, jak dużo czasu spędzamy w naszych tak zwanych czterech ścianach. Dzięki kontroli natężenia światła i temperatury barwowej mamy bezpośredni wpływ na nasze samopoczucie i zdrowie.
Wpływ oświetlenia na nasze zdrowie
Odpowiedni dobór opraw oświetleniowych w mieszkaniu nie należy do zadań prostych. Uwzględnić należy nie tylko rodzaj pomieszczenia, ilość docierającego światła dziennego, aspekt estetyczny, ale również, a może przede wszystkim, kwestie zdrowia.
Wasi klienci mogą nie zdawać sobie sprawy z tego, w jak dużym stopniu oświetlenie wpływa na nasze codzienne funkcjonowanie w cyklu dobowym, nasze samopoczucie, czy też komfort pracy przy komputerze.
Mając na względzie długą żywotność nowoczesnych źródeł światła, decyzje te mogą przedkładać się na lata dyskomfortu lub braku świadomości, że można podjeść do tego tematu o wiele lepiej.
Ten z was, kto odczuwa wyraźny dyskomfort, gdy w pomieszczeniu zaczyna się robić szaro, dobrze rozumie, dlaczego odpowiednie oświetlenie pomieszczeń wpływa na komfort widzenia. Oczy męczą się szybciej w niedoświetlonym pokoju, co w późniejszym wieku może przełożyć się na problemy ze wzrokiem.
Aby zadbać o oczy klientów, należy zapewnić odpowiednie natężenie światła. Jest to jeden z parametrów opraw oświetleniowych, który określa, ile światła pada na konkretny obszar. Warto również zaznaczyć, że przy projektowaniu pomieszczeń dla osób w wieku 55+ pamiętać należy, że potrzebują one zdecydowanie więcej światła w porównaniu do osób młodych.
Szacuje się, że różnica ta wynosi aż 3:1, czyli 1000 luksów (parametr natężenia światła) dla osoby dojrzałej, a około 300 dla młodszej. Ze starzejącym okiem wiąże się również fakt, że dostrzega ono kolor niebieski w coraz mniejszym stopniu. Dobrze więc jest upewnić się, że oprawy oświetleniowe generują go więcej niż przeciętnie.
Aby lepiej zrozumieć biologiczny aspekt cyklu dobowego, pokrótce przedstawię trzy najważniejsze hormony odpowiadające za regulację cyklu. Jednocześnie powiem o tym, jak ważne jest dobranie temperatury barwowa światła do poszczególnych faz cyklu, które możliwe jest dzięki rozwiązaniom tzw. przestrajalnego światła białego (ang. tunable white light).
Nie trzeba mieszkać na wsi i budzić się wraz z pianiem koguta, żeby wiedzieć, że cykl dobowy wpływa na nasz organizm. Dostosował się on do 24 godzinnej doby, a w niej do nie zawsze równego podziału na jasność i ciemność, jak również do aktywności i odpoczynku w stosunku 2:1. Zmiany we wspomnianym cyklu lub jego zaburzenia mogą odbić się na naszym zdrowiu, prowadząc do zaburzeń snu, koncentracji, a nawet depresji.
Kortyzol – poranne pobudzenie
Kortyzol to hormon stresu. Możecie zastanawiać się, czemu mielibyśmy “dokładać” sobie stresu z własnej woli. Jednak, podobnie jak zbyt duża jego ilość, tak samo niewystarczająca ilość kortyzolu ma negatywny wpływ na nasz organizm.
Kortyzol odpowiedzialny jest za pobudzenie naszego ciała do działania, jego produkcja zwiększa się w godzinach porannych. O poranku najlepiej sprawdza się temperatura barwowa o wartości 5000 kelwinów, która odpowiada intensywnie niebieskiemu niebu. Dzięki temu otrzymamy dodatkowy zastrzyk energii w pochmurny lub ciemny, zimowy dzień.
Melatonina – spokojny sen
Melatonina to hormon snu. Gdy spada poziom serotoniny, zwiększa się ilość melatoniny, przez którą czujemy się senni i zmęczeni. Wieczorem zaleca się światło o barwie 2700 K, wzbogacone kolorem czerwonym, który przygotowuje nas i nasz organizm do snu.
Najlepszym przykładem wpływu barwy światła na nasz organizm jest wieczorne korzystanie z telefonu. Ekrany naszych urządzeń emitują niebieskie światło, które pobudza nasz organizm do działania, przez co trudniej jest nam zasnąć. Nowe urządzenia posiadają już funkcję zmiany barwy na czerwoną, dzięki czemu unikamy przekręcania się z boku na bok, a cieszymy się spokojnym snem.
Serotonina – codzienna dawka energii
Serotonina to hormon szczęścia. Jego produkcja utrzymuje się w ciągu dnia i służy za motor napędowy do działania. Im dłużej utrzymuje się w organizmie, tym dłużej w ciągu dnia możemy być aktywni.
Światło o barwie 4000 kelwinów najbliżej oddaje kolor południowego nieba. Zalecane jest w ciągu dnia, ponieważ imituje ono naturalne światło.
Podsumowanie
Podsumowując, wybór oprawy oświetleniowej to o wiele poważniejsza decyzja niż mogłoby się wydawać. Dzięki nowoczesnym rozwiązaniom, takim jak system DALI, jesteśmy w stanie kontrolować oświetlenie w naszych domach, nawet przy użyciu telefonu. Kontrolowanie natężenia i barwy światła pozwoli nam zwiększyć koncentrację, zadbać o spokojny sen oraz wzrok.
